In maart 2019 liet de Europese Commissie een onderzoek uitvoeren over de bekendheid van de AVG bij Europese burgers. Het onderzocht vooral de mate waarin burgers zich bewust zijn van de rechten die de AVG ontleent en of hier gebruik van wordt gemaakt. Omdat Audittrail al lange tijd bezig is met het inregelen van de AVG-plichten bij organisaties, waren we erg benieuwd naar de uitkomsten van dit onderzoek. Immers, een privacybewuste bevolking die veelvuldig gebruik maakt van hun privacyrechten is een hele goede ontwikkeling, maar ook risicovol voor organisaties die hun privacyzaken nog niet compleet op orde hebben. In dit artikel bekijken we de uitkomsten van het onderzoek en beoordelen we de invloed van de AVG.
Kennis van de AVG
Ruim twee derde van alle EU burgers heeft gehoord over de AVG. Van deze groep weet ongeveer de helft te vertellen wat de wet inhoudt. Samen met Zweedse en Poolse burgers zijn Nederlanders met 87% een van de meest bewuste bevolkingsgroepen. Dat dit percentage zo hoog ligt is te wijten aan meerdere factoren. De Autoriteit Persoonsgegevens (ofwel AP, de nationale privacywaakhond) heeft het afgelopen jaar veel campagnes opgezet om burgers bewust te maken van de AVG. Daarnaast is de AVG ook steeds meer gaan leven binnen organisaties, zo zijn veel burgers ook op het werk in aanraking gekomen met de privacywet.
Bovendien werden respondenten gevraagd aan te geven of ze bekend waren met de zes rechten van betrokkenen. De meesten waren vooral bekend met het recht op inzage (65%). Maar, met 24% werd het meeste gebruik gemaakt van het recht op bezwaar. Het minst bekend blijkt het recht op menselijke blik bij automatische besluiten, waar ‘slechts’ 41% van op de hoogte blijkt. Deze uitkomsten zijn niet bijzonder verrassend. Het recht op menselijke blik bij automatische besluiten is van toepassing op specifieke verwerkingen, die ook minder vaak voorkomen dan andere vormen van verwerking waarbij de andere rechten van betrokkenen kunnen worden aangewend.
Toepassing van de AVG
26% van de Nederlanders hebben reeds gebruik gemaakt van het recht op inzage (86% zijn bekend met dit recht, dit is het hoogste percentage van alle EU landen). Hierbij wordt een organisatie verplicht om binnen een bepaalde termijn informatie te verstrekken over welke gegevens worden verwerkt en met welke derde partijen deze informatie wordt gedeeld. Ook het recht op rectificatie is het meest bekend in Nederland. 80% van de Nederlandse respondenten is bekend met dit recht, waarvan 25% reeds gebruik heeft gemaakt van dit recht. Het recht op rectificatie verplicht een organisatie, mits terecht bevonden, persoonsgegevens van een betrokkene aan te vullen of op andere wijze te rectificeren.
Een recht dat niet direct werd bevraagd in het onderzoek, maar wel als zodanig is opgenomen in de wettekst is het recht op informatie. Uit het onderzoek komt naar voren dat 59% van de Nederlandse respondenten in elk geval een deel van privacyverklaringen die zij op internet tegenkomen leest. In de privacyverklaring dient een organisatie een aantal zaken te hebben opgenomen over de verwerkingsactiviteiten. Denk hierbij aan gebruik van cookies, het delen van gegevens, informatie over het klachtenrecht, en informatie over de functionaris gegevensbescherming (wanneer deze is aangesteld).
Privacybescherming
Van alle EU-landen zijn Nederlanders het beste bekend met de nationale privacywaakhond. 82% van de Nederlandse respondenten weet dat een nationaal orgaan bestaat om de privacyrechten van burgers te waarborgen, tegenover een Europees gemiddelde van 57%.
Interessant blijkt de mate waarin Nederlandse burgers zich in controle over hun persoonlijke data voelen. Alhoewel Nederlandse burgers zeer goed bekend zijn met hun rechten, heeft dit een averechts effect op de mate waarin burgers zich in control voelen. Een voorzichtige verwachting die we hieraan kunnen verbinden zou zijn dat burgers meer gebruik gaan maken van hun privacyrechten.
Over het algemeen behoren Nederlandse burgers tot de meest privacybewuste EU-burgers. Een fantastische bevinding! Dit verhoogt wel de urgentie voor bedrijven die structureel persoonsgegevens verwerken om de zaken snel op orde te brengen. Heeft u behoefte aan een vrijblijvend gesprek over uw privacyrisico’s? Doe eens gek en neem contact op met Dennis. Met zijn frisse doch scherpe blik op uw organisatie kan hij u vast een aantal goede suggesties doen! :-)
